Logos Multilingual Portal

Select Language



José Ortega y Gasset (1883-1955)

Der spanische Philosoph, am 9. Mai 1883 als Sohn eines Verlegers in Madrid geboren, studierte in Madrid, Marburg, Berlin und Leipzig und lehrte an der Universität Madrid. Unter dem Einfluß von Nietzsche und Dilthey schrieb er seinen bekanntesten Essay, La rebelión de las masas (Der Aufstand der Massen, 1929), in dem er den Verfall der Gesellschaft auf das Fehlen einer fähigen Elite und Mißachtung der sittlichen Normen zurückführt. Der Disziplinlosigkeit der Masse stellt er eine kulturstiftende Funktion der Elite entgegen.
Politisch setzte sich Ortega in Spanien seit 1914 für die Republik ein. Sein geistiger und ideologischer Einfluß auf den entstehenden Falangismus in Spanien ist unverkennbar. Dennoch wurde er zum Gegner Francos und verließ Spanien zu Beginn des Bürgerkriegs 1936.
Erst 1949 kehrte er aus dem Exil nach Madrid zurück, wo er am 18. Oktober 1955 starb.

ĉiam, kiam vi instruos, instruu dubi viajn instruojn
enamiĝo estas stato de transira stulteco
ju pli da specialigo des malpli da kulturo
kiu ne povas tion deziritan, deziru tion povitan
klareco estas la ĝentileco de filozofo
la ekzisto de senlaborulo estas neado de la rajto eĉ pli malbone vivi ol morti
la vojoj de lojaleco estas ĉiam rektaj
mi estas mi kaj mia cirkonstanco
ni ne scias kion okazas al ni: tio estas kio okazas al ni
per la moralo ni korektas erarojn de niaj instinktoj, kaj per la amo, la eraroj de nia moralo
scienco estas ĉio pri kio eblas diskutado
sin surprizi, sin miri, estas komenci kompreni